Την Δευτέρα 10 Οκτωβρίου είχαμε την τιμή να βρεθούμε στα εγκαίνια της έκθεσης “Star Wars Makedonium” του καλλιτέχνη Zoran Kardula στο Πρίλεπ της Βόρειας Μακεδονίας.
Το Star Wars Makedonium αποτελείται από ένα σύνολο γραφιστικών έργων και 3D προβολών τα οποία συνδυάζουν μοναδικά τον Γιουγκοσλάβικο φουτουρισμό με την σειρά επιστημονικής φαντασίας Star Wars.
Κατά μήκος της πρώην Γιουγκοσλαβίας μπορεί κάποιος να συναντήσει μεγάλο αριθμό φουτουριστικών και μπρουτάλ μνημείων και κτηρίων γενικότερα. Τα περισσότερα κατασκευάστηκαν τις δεκαετίες του ‘60 και ’70 και έχουν άμεση σχέση με την δυτική μοντέρνα αρχιτεκτονική. Ο Josip Broz Tito πρόεδρος της πρώην Γιουγκοσλαβίας οραματίστηκε και δημιούργησε τα μνημεία αυτά σε σημεία που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αντίσταση στην Γερμανική ναζιστική κατοχή ώστε να τονίσει όσο πιο έντονα γινόταν τον αντιφαστικό αγώνα του λαού του. Με την ιδιαίτερη αυτή αρχιτεκτονική ήθελε να δείξει την πρωτοπορία της Γιουγκοσλαβίας. Ήθελε να συνδέσει το παρελθόν με το μέλλον μέσα από κτίσματα που όταν τα βλέπουμε νομίζουμε ότι έχουν έρθει από το μέλλον.
Ο Zoran Kardula λοιπόν κατάφερε να συνδυάσει αρμονικά τον γιουγκοσλάβικο φουτουρισμό με την θρυλική σειρά Star wars. Κατάφερε να αναδείξει αυτήν την πρωτοπορία αλλά και αυτή την σύνδεση παρελθόντος και μέλλοντος. Κατάφερε να απεικονίσει αυτό που ο περισσότερος κόσμος έχει στο μυαλό του όταν τα αντικρίζει.
Ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε το Makedonium, ένα μνημείο αφιερωμένο στις δύο επανάστασεις του Iliden που βρίσκετε στο Κρούσεβο, τόπος καταγωγής και του ιδίου, και το μεταμορφώνει σε έναν άλλο ιπτάμενο δίσκο. Είδαμε λοιπόν το εντυπωσιακό αυτό κτήριο να ταξιδεύει στους γαλαξίες, είδαμε τον Νταρθ Βέιντερ να απεικονίζεται άλλοτε μέσα σε αυτό και άλλοτε έξω, ενώ σε μία γωνία του χώρου βρισκόταν η Λέια που έντυνε την βραδιά με το τσέλο της. Το κέντρο καλλών τεχνών και καλλιτεχνών του Πρίλεπ που φιλοξενεί την ένθεση αυτό το διάστημα γέμισε με ανθρώπους όλων των ηλικιών. Από τους λάτρεις της τέχνης ως τα παιδιά και τους ενήλικες λάτρεις της σειράς Star Wars.
Ο Zoran Kardula ανέδειξε με τον καλλίτερο δυνατό τρόπο ότι όσο διαχρονικό είναι το Star Wars το οποίο συνεχίζει στο πέρασμα του χρόνου να ελκύει το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων έτσι και αυτά να εμβληματικά μνημεία κρατάνε στον χρόνο και συνεχίζουν να αποτελούν πηγή έμπνευσης και θαυμασμού.
Δυστυχώς δεν καταφέραμε να βρεθούμε στην έκθεση που έγινε μέσα στο ίδιο το Makedonium που σίγουρα όμως θα ήταν μια μοναδική εμπειρία. Καταφέραμε όμως να συνομιλήσουμε για λίγο με τον Zoran Kardula και μάλιστα στα Ελληνικά, τον γνωρίσαμε λίγο καλύτερα και μπήκαμε για λίγο στο μυαλό του καλλιτέχνη.
-Πως ξεκίνησε η ιδέα να συνδυάσετε το Star Wars με το Makedonium;
«Θυμάμαι τη σειρά Star Wars που έβλεπα στον κινηματογράφο στο Κρούσεβο, με γοήτευσε η ταινία από την ιστορία, από τη σκηνογραφία ακόμα και τότε είχα την εντύπωση ότι το Makedonium βγήκε από τη σειρά, παρόλο που είχε κατασκευαστεί αρκετά χρόνια πριν. .Μετά από πολλά χρόνια έκανα αυτόν τον συνδυασμό εμπνεόμενος από διάσημες αφίσες της ίδιας της σειράς και κάπως κατάφερα να βάλω το Makedonium, δηλαδή το βιτρό από αυτό. Όλη αυτή η σύνθεση με συνεπήρε όπως φαινόταν οπτικά και έτσι η ιδέα αυτού του συνδυασμού του αιώνιου Star Wars και των μνημείων του ΝΟΒ στη Γιουγκοσλαβία, που είναι για μένα διαχρονικά εικονίδια με το μπρουταλιστικό ύφος τους, φαινόταν να είναι έξω από αυτόν τον κόσμο. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα να πραγματοποιήσω αυτή τη φαντασίωση μου και να συνδυάσω αυτούς τους δύο διαχρονικούς κόσμους σε εικονογραφήσεις. (ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι ξεκίνησα αυτή τη σειρά στη Θεσσαλονίκη επισκεπτόμενος την κόρη μου ενώ σπούδαζε εκεί.)»
-Γιατί επιλέξατε το μνημείο αυτό;
«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Κρούσεβο και είναι κατά κάποιο τρόπο φυσικό να είμαι περήφανος για το Makedonium.Το γεγονός ότι λειτουργεί ως έμπνευση για πολλές από τις εικονογραφήσεις μου μιλάει για τον θαυμασμό μου για αυτό το κτίριο.»
-Τι είναι αυτό που σας εμπνέει στην Γιουγκοσλάβικη αρχιτεκτονική
«Ο μπρουταλισμός είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να είμαστε περήφανοι και μπορώ να πω ελεύθερα ότι ο γιουγκοσλαβικός μπρουταλισμός είναι διαχρονικός και πρόσφατα έχει γίνει πιο επίκαιρος σε παγκόσμια κλίμακα. Εδώ μπορούμε να αναφέρουμε και τη μεγάλη έκθεση της Moma στη Νέα Υόρκη αφιερωμένη στον γιουγκοσλαβικό μπρουταλισμό. Από αυτή τη βαρβαρότητα, εμπνέομαι ιδιαίτερα από τα μνημεία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Γιουγκοσλαβίας, που αφήνουν την αίσθηση ότι δεν είναι αυτού του κόσμου, και με γοητεύει το γεγονός ότι εγκρίθηκαν και κατασκευάστηκαν πριν από περίπου 50 χρόνια, και Σήμερα νομίζω ότι αυτή η ιδέα και το όραμα δεν θα μπορούσε να περάσει.»
-Ο Νταρθ Βέιντερ θα βρεθεί και σε άλλα κτήρια;
«Ο Dark Vader είναι ένας χαρακτήρας που είναι ο πιο αναγνωρίσιμος από τη σειρά Star Wars, οπότε είναι φυσιολογικό να είναι παρών σε πολλές εικονογραφήσεις σε αυτόν τον ασυνήθιστο συνδυασμό.. Είναι μπροστά στο Makedonium και το κατακτά, είναι επίσης μπροστά το όμορφο μνημείο του Tjetntistë και κατά κάποιο τρόπο αυτή η αισθητική συμπληρώνεται πλήρως μεταξύ τους.»
Σας ευχαριστούμε πολύ και
ελπίζουμε να σας δούμε σύντομα και στην Ελλάδα.
Ο Ζόραν Κάρντουλα γεννήθηκε στο Κρούσεβο της Β. Μακεδονίας από οικογένεια βλάχων. Είναι ζωγράφος και γραφίστας που ζει και εργάζεται στα Σκόπια. Δραστηριοποιείται στον χώρο των εικαστικών τεχνών από την δεκαετία του ’90 ενώ έχει παρουσιάσει εκθέσεις του τόσο στην χώρα του όσο και στο εξωτερικό.
Instagram: @Ca
