Γράφει η Ελίζα Ζολώτα. Το παρόν άρθρο είναι περισσότερο μια ιστορική αναδρομή που αφορά στο φασισμό και ναζισμό.
Το έγραψα τελευταία γιατί ένιωσα την ανάγκη να εκφράσω τον αποτροπιασμό μου για την αναβίωσή τους στην Ελλάδα, μετά μάλιστα από τα δολοφονικά κτυπήματα της Χρυσής Αυγής, αν και στα περισσότερα γραπτά μου -βιβλία και παλαιότερα άρθρα- υπάρχει έκδηλη η αντιφασιστική μου ιδεολογία και όχι μόνο.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν κομμουνιστής.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν τσιγγάνος.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν Εβραίος.
Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα δεν είχε απομείνει κανείς
για να αντιδράσει. (Μπέρτολτ Μπρεχτ)
(Ποίημα από την εισαγωγή στο μονόπρακτο «Ο Σπιούνος», που είχα την τιμή να σκηνοθε-τήσω το 1999 σε Λύκειο των Τρικάλων)
Θα αρχίσω με τη γέννηση του φασισμού και του ναζισμού στην Ευρώπη: Κατά το μεσοπόλεμο η μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση των ευρωπαϊκών χωρών έφερε τη γέννηση ενός νέου πολιτικού φαινομένου, το φασισμό. Ονομάστηκε έτσι στην Ιταλία από το «Εθνικό Φασιστικό Κόμμα» του Μπενίτο Μουσολίνι (fascio-fasces: δέσμη δεμένων ράβδων με πέλεκυ στο κέντρο, που ήταν σύμβολο των συγκλητικών στην αρχαία Ρώμη και πιο παλιά των Ετρούσκων).
Οι πρώτες φασιστικές οργανώσεις στην Ιταλία εμφανίστηκαν το 1919 και το 1921 δημιούργησαν το φασιστικό κόμμα. (Ο Ιταλός «ποιητής» Γκαμπριέλε Ντ'Ανούντσιο υπήρξε υμνητής του μιλιταρισμού και του φασισμού το 1919). Ο Μουσολίνη , διευθυντής παλιότερα της σοσιαλιστικής εφημερίδας «αvanti», κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο μετατρέπεται σε ακραίο εθνικιστή. Στρέφεται κατά του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού. Εκμεταλλευό-μενος την κοινωνικοοικονομική κρίση της Ιταλίας μετά τον πόλεμο και κατακρίνοντας την ανικανότητα των φιλελεύθερων κυβερνήσεων επιζητούσε ένα δυναμικό καθεστώς, που θα αναστύλωνε το κράτος και θα του χάριζε μεγαλείο... Μ' αυτές τις αρχές ίδρυσε τον «Ιταλι-κό δεσμό πάλης», με μέλη ετερόκλητα και λούμπεν στοιχεία...
Το 1920 αναδιοργανώνεται το φασιστικό κίνημα και στρέφεται κατά των εργατικών σωματείων και των απεργιών, κατά των σοσιαλιστών, αναρχικών, κομμουνιστών και γενικά των κομμάτων της αριστεράς. Το φασιστικό κόμμα ενισχύεται από τσιφλικάδες, μεγαλοβι-ομήχανους και στα κρυφά από αρχηγούς στρατού και αστυνομίας, ασκεί, δε, πολιτική τρο-μοκρατίας.
Το 1922 ο Μουσολίνι με μερικές χιλιάδες οπαδούς του κάνουν τη λεγόμενη «πορεία προς τη Ρώμη». Ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ τον ορίζει πρωθυπουργό... Η φασιστική Ι-ταλία έχει γίνει πια μονοκομματικό ολοκληρωτικό κράτος. Ο αρχηγός (ντούτσε) επιβάλλει τον έλεγχο της νεολαίας με υποχρεωτική ένταξη σε οργανώσεις, χρησιμοποιεί, δε, το ρα-διόφωνο για προπαγάνδα του καθεστώτος και τον τύπο που λογοκρίνεται. Τα εργατικά συνδικάτα καταργούνται και αντικαθίστανται από μικτά συμβούλια εργαζομένων και εργο-δοτών, ελεγχόμενα από το μόνο νόμιμο κόμμα το φασιστικό... «Ιδεολογικά» προσεγγίζει τη ναζιστική Γερμανία και συμμαχεί μαζί της.
Η οικονομία της Γερμανίας-μιας πρώην μεγάλης βιομηχανικής χώρας μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, βρίσκεται σε πολύ μεγάλη κρίση. Φτώχεια των αγροτών, ανεργία των εργατών, ενώ το κράτος πληρώνει μεγάλες πολεμικές αποζημιώσεις, παίρνοντας δάνεια από τις Η.Π.Α.... Την κατάσταση αυτή εκμεταλλεύεται ο Αδόλφος Χίτλερ, που ιδρύει το «Εθνικοσοσιαλιστικό» ή «Ναζιστικό Κόμμα»(από τις δύο πρώτες συλλαβές του National Sozialistische Deutche Arbeiterpartei = Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα).
Ο Χίτλερ έλεγε: «Η πλειοψηφία δεν μπορεί να αναπληρώσει έναν άνθρωπο. Αντι-προσωπεύει όχι μόνο τους ηλίθιους αλλά και τους δειλούς».(Α. Χίτλερ: Ο Αγών μου). Πιστεύοντας ότι ο γερμανικός στρατός στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο προδόθηκε από τους πολι-τικούς, εντάσσεται το 1919 σε μια ακραία εθνικιστική οργάνωση, της οποίας γρήγορα θα γίνει ο αρχηγός και θα τη μετατρέψει στο διαβόητο ναζιστικό κόμμα, με πολιτική αντικο-μουνιστική, αντισημιτική, ρατσιστική. Σύμφωνα με την αντιεπιστημονική θεωρία του κόμ-ματος οι Γερμανοί ανήκουν σε μια ανώτερη φυλή, την Αρεία, ενώ οι άλλες φυλές, όπως η Εβραϊκή, θεωρούνται κατώτερες...
«Απαιτούμε το κράτος να απασχοληθεί πρωταρχικά με τη βελτίωση του βιοτικού ε-πιπέδου του λαού. Εάν δεν είναι δυνατόν να τραφεί όλος ο λαός, τότε όλοι οι ξένοι πρέπει να διωχθούν από τη Γερμανία». (Από το πρόγραμμα του ναζιστικού κόμματος).
Ο Χίτλερ θέλει να εγκαθιδρύσει δικτατορικό καθεστώς και για να το πετύχει στηρίζε-ται στη βία και την τρομοκρατία. Οργανώνει τα Τάγματα Εφόδου, από τα οποία θα προέλ-θουν τα ES-ES και η Γκεστάπο... Το ναζιστικό κόμμα παίρνει μέρος στις εκλογές του 1923 χωρίς επιτυχία, αλλά το 1930 ανεβάζει αρκετά την εκλογική του δύναμη, ενώ το 1932 πετυ-χαίνει πλειοψηφία με 13 εκατομμύρια ψήφους... έτσι καταλαμβάνει 240 βουλευτικές έδρες. Βέβαια, είχαν προηγηθεί πολλές παρανομίες και βιαιότητες για εκφοβισμό των αντιφρο-νούντων και απεργών εργατών...
Το γερμανικό κεφάλαιο υποστηρίζει το κόμμα, τα μέλη του γίνονται «σημαντικά» πρόσωπα της γερμανικής κοινωνίας και πολλά είναι μέσα σ' αυτό τα στελέχη της αστυνομί-ας και του στρατού. Με νόμο που ψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία (...) στη Βουλή, καταρ-γήθηκαν τα κόμματα και η Βουλή... έτσι άρχισε η δικτατορία του Γ Ράιχ. Τον Οκτώβρη του 1933 μέλη των ναζί πυρπόλησαν τη Βουλή (Ράιχσταχ) και διέδωσαν ότι το έκαναν αυτό οι κομμουνιστές (μια δικαιολογία για το διωγμό που ακολούθησε).
Στρατόπεδα συγκέντρωσης δέχονται κομμουνιστές, αναρχικούς, Εβραίους, Τσιγγάνους, Σλάβους και γενικά αντιφρονούντες, όπως και ομοφυλόφιλους. Ακολουθούν βασανι-στήρια ασύλληπτης φρίκης... Καίγονται βιβλία που οι ιδέες τους δεν συμφωνούν με το ναζι-σμό. Πολλοί διανοούμενοι αυτοεξορίζονται ή εξορίζονται.
Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Άουσβιτς, Νταχάου, Μπιρκενάου, Μαουτχάουζεν κ.α. θα γίνουν τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας (θάλαμοι αερίων, κρεματόρια, «ιατρικά»-τερατώδη πειράματα σε ανθρώπους-πειραματόζωα κ.ά. πολλά), μέ-χρι τη λήξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 9 Νοέμβρη του 1938 ο υπουργός Γιόζεφ Γκαίμπελς οργανώνει τη «νύχτα των κρυστάλλων»: παντού σπάζονται οι βιτρίνες των εβρα-ϊκών καταστημάτων, πυρπολούνται συναγωγές, λεηλατούνται και κατεδαφίζονται σπίτια και μαγαζιά Εβραίων, συλλαμβάνονται πολλοί, σύρονται σε καταναγκαστικά έργα ή θανα-τώνονται. Οι εβραϊκές συνοικίες θεωρούνται γκέτο, αποκλεισμένες και ελεγχόμενες από τις δυνάμεις ασφαλείας. Η γενοκτονία των Εβραίων έμεινε στην ιστορία ως το «ολοκαύτω-μα»...
Η νεολαία διαπαιδαγωγείται με πλύση εγκεφάλου και σκληραγωγείται με αυστηρά στρατιωτικό τρόπο. Τα μιλιταριστικά και ιμπεριαλιστικά σχέδια των ναζιστών και φασιστών βρίσκουν εφαρμογή στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο... Στην Ισπανία, η Ισπανική Φάλαγγα, μετά τον εμφύλιο πόλεμο, κυβέρνησε με τον δικτάτορα Φράνκο πάρα πολλά χρόνια και σαν «ου-δέτερη» χώρα δεν πειράχτηκε από την Ιταλία και Γερμανία στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ναζιστική Γερμανία, η φασιστική Ιταλία και η μακρινή ιμπεριαλιστική Ιαπωνία αποτέλεσαν τις βασικές χώρες, γνωστές ως Δυνάμεις του Άξονα.
Ο φασισμο-ναζισμός στην Ελλάδα
Από τη δεκαετία του 1920 ως και τη δικτατορία του Ι. Μεταξά (4 Αυγούστου 1936),υπάρχουν στη χώρα μας αρκετά φασιστικά κρούσματα, όπως: η Λεγεών Εθνικής Σω-τηρίας και η Ένωσις Ελλήνων Φασιστών, που δεν κατάφεραν όμως να συσπειρωθούν. Η μόνη οργάνωση που κατάφερε να κάνει αισθητή την παρουσία της ήταν η Εθνική Ένωσις Ελλάς (ΕΕΕ), η οποία πυρπόλησε την εβραϊκή κοινότητα Κάμπελ της Θεσσαλονίκης και κα-τάφερε να συγκεντρώσει μεγάλο ποσοστό ψήφων στην ΒΔ Ελλάδα.
Το 1936 έχουμε τη δικτατορία του Μεταξά και βασιλιά Γεώργιου με πολλά φασιστικά χαρακτηριστικά. Κατά την περίοδο της κατοχής και του εμφυλίου εμφανίζεται η συγχώνευ-ση βενιζελικών (αλλά και αντιβενιζελικών), βασιλικών και φασιστών για τη διάσπαση των κομμουνιστικών δυνάμεων. (Μετά τον εμφύλιο άρχισε από το αστικό κράτος και παρακρά-τος μια ξέφρενη δίωξη των αριστερών με δολοφονίες, φυλακίσεις, βασανισμούς και εκτοπί-σεις στα ξερονήσια). Το 1967 ο δικτάτορας Παπαδόπουλος καταλαμβάνει την εξουσία με την αμερικανοκίνητη δικτατορία των συνταγματαρχών, τον διαδέχεται, δε, ο σκληρότερος Ιωαννίδης μέχρι το 1974.
Τα επακόλουθα της ελληνικής χούντας είναι γνωστά: βασανιστήρια, δολοφονίες, ε-ξορίες, το ηρωικό Πολυτεχνείο και το πραξικόπημα στην Κύπρο. (Δικτατορίες επίσης υπάρ-χουν ακόμη σε χώρες της Ν. Αμερικής και Αφρικής . Αυτές εγκαθιδρύονται συνήθως από μονοπώλια και πολυεθνικές για εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου αυτών των χωρών).
Κατά τη μεταπολίτευση υπάρχουν αρκετοί νοσταλγοί της χούντας αλλά και μερικές κινήσεις, όπως το κόμμα της 4ης Αυγούστου, η ίδρυση του εθνικοφασιστΙκού περιοδικού «Χρυσή Αυγή» με εκδότη το Ν. Μιχαλολιάκο κ.ά....
Την τελευταία δεκαετία η οικονομική, κοινωνική και πολιτική εξαθλίωση στη χώρα μας και το «άλλοθι» των πολλών μεταναστών είχε σαν αποτέλεσμα τη μεγάλη άνοδο της «Χρυσής Αυγής» ,ως κόμμα πια, σε σημείο να κατακτήσει έδρες στη βουλή...
Επανέρχομαι, για λίγο, στα ΕΕΕ, στους παλιούς Τριεψιλίτες ή «Χαλυβδόκρανους», γιατί θεωρώ ότι υπήρξαν οι πρόδρομοι ή πρόγονοι των σημερινών Χρυσαυγιτών, όπως, επί-σης, και μιμητές (και οι δύο) των γερμανικών ταγμάτων εφόδου. Η φασιστική οργάνωση ΕΕΕ, που διακήρυττε ότι επιδίωκε να ξεβρομίσει τον τόπο από τους σάπιους πολιτικούς και τον κοινοβουλευτισμό, από τους Εβραίους και τους κομμουνιστές, από τους εσωτερικούς εχθρούς και τους ύποπτους για εθνοπροδοσία, είχε εμφανιστεί από το 1929 στη Θεσσαλονί-κη, με τραμπουκισμούς αλλά και δολοφονίες... Οι ηγέτες και τα στελέχη της ΕΕΕ ενσωμα-τώθηκαν αργότερα στους δικτατορικούς μηχανισμούς του Μεταξά και στην κατοχή διέπρε-ψαν σαν δοσίλογοι και συνεργάτες των ναζί κατακτητών.
Από την άλλη, τα τάγματα ασφαλείας (ή Γερμανοτσολιάδες και Ταγματασφαλίτες) ιδρύθηκαν το 1943 από την Ελληνική κυβέρνηση-μαριονέτα του Ι. Ράλη. Ήταν στρατιωτι-κές ομάδες που δημιουργήθηκαν με σκοπό την υποστήριξη των γερμανικών δυνάμεων κα-τοχής. Είχαν την υποστήριξη της ακροδεξιάς και των φιλοναζί, ο κύριος ρόλος τους, δε, ή-ταν η καταπολέμηση του ΕΛΑΣ...
Ο φασισμός και ο ναζισμός δεν είναι ιδεολογία. Είναι η-χειρότερης μορφής μισαλλο-δοξία και-μαζί με εκείνης του κράτους, όταν συνεργάζεται με το παρακράτος-η πραγματική τρομοκρατία... Αντίθετα η εξέγερση ή η επανάσταση, που υπηρετεί το δίκιο του λαού, είναι απόρροια ιδεολογίας... Η ιδεολογία αυτή δε γνωρίζει τη μισαλλοδοξία, τα σύνορα, τα δολο-φονικά κτυπήματα. Αυτή οραματίζεται έναν καλύτερο κόσμο για όλους: ασχέτως χρώματος, θρησκείας ή αθρήσκων, εθνικότητας, κουλτούρας, φύλου ή οποιουδήποτε άλλου διακριτι-κού. Όλοι είναι ίσοι και έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αυτή την κοινωνία ο-ραματίζονται και γι' αυτή παλεύουν οι πραγματικοί ιδεολόγοι... Γιατί η κοινωνία στην οποία ζούμε τώρα-όσο εξελιγμένη κι αν είναι-γεννάει τέρατα, που, εν ονόματι της «ιδεολογίας» τους, εκτελούν εν ψυχρώ αντιφρονούντες--αντιφασίστες, όπως τελευταία η Χ.Α. τον μουσικό Παύλο Φύσσα, όπως παλαιότερα χιλιάδες άλλους.
Δυστυχώς ο καπιταλισμός, ιδιαίτερα οι οικονομικές κρίσεις του (που είναι και κοι-νωνικοπολιτικές επίσης), όσο υπάρχει θα γεννάει αυτά τα εκτρώματα του συστήματος, που ενώ-μετά βδελυγμίας -τ' απορρίπτει τάχα, τα χρειάζεται για άλλοθι... για να επανέλθει στα ίσα του και να τα κατάπιεί σαν Κρόνος, μέχρι την επόμενη κρίση που θα τα ξεράσει...
Ο φόβος της ελευθερίας εμπνέει και αναβιώνει τον φασιστο-ναζισμό. Η μόνη λύση είναι η οικοδόμηση μιας κοινωνίας πραγματικά ισότιμης και ελεύθερης.
ΕΛΙΖΑ ΖΟΛΩΤΑ (01-10-2013)
