της Κλεοπάτρας Σβανά. Για μας τους νεότερους που δεν ζήσαμε στις αρχές του 20ου αιώνα αλλά στα τέλη του, δεν είχαμε τη χαρά να δούμε αυτούς τους δύο μύθους παρά μόνο σε ελάχιστα αποσπάσματα ταινιών που δεν είναι και τα καλύτερα δείγματα.
Οι ζωές αυτών των δύο γυναικών είχαν πολύ ενδιαφέρον. Το μεγαλύτερο όμως ενδιαφέρον έχει ο μύθος που ακόμα και μέχρι σήμερα καλά κρατεί για τον ανταγωνισμό που είχαν αυτές οι δύο μεγάλες προσωπικότητες. Εκείνες έλεγαν ότι δεν είχαν κανέναν ανταγωνισμό. Μάλιστα η Κοτοπούλη είχε πάρει στο θίασό της την κόρη της Κυβέλης τη Μιράντα Μυράτ και πίστευε πολύ σε αυτήν. Το γεγονός είναι ότι διαμόρφωσαν το θέατρο στην Ελλάδα. Πολλές φορές ανέβαζαν το ίδιο έργο και το αθηναϊκό κοινό τις παρακολουθούσε και τις δύο, για να κάνει σύγκριση.
Την περίοδο 1932-1934 η Κοτοπούλη και η Κυβέλη συνεργάστηκαν όχι μία φορά αλλά παραπάνω. Η συνεργασία αυτή έγινε μόνο και μόνο για να αντιμετωπίσουν το άνοιγμα του Εθνικού θεάτρου. Ενώθηκαν για να ανταγωνιστούν το Εθνικό! Συνεργάστηκαν στη ΄΄Μαρία Στούαρτ΄΄ του Σίλερ, στο ΄΄επάγγελμα της Κυρίας Γουώρεν΄΄ του Μπέρναρ Σω. Στην ΄΄ιερή φλώγα΄΄ του Μωμ και στην κινηματογραφική ταινία: ΄΄ο κακός δρόμος΄΄, του Γ. Ξενόπουλου. Αργότερα το 1952 ξανασυνεργάστηκαν στους ''Τρομερούς γονείς'' του Ζ. Κοκτώ.
Η μια γεννήθηκε πάνω στο σανίδι, η άλλη βρέθηκε στα σκαλιά μιας οικογένειας και υιοθετήθηκε. Γεννημένες την ίδια περίπου χρονολογία.
Η Κοτοπούλη, γεννήθηκε στην Αθήνα από δύο γονείς ηθοποιούς επάνω στη σκηνή σχεδόν. Η ακριβής ημερομηνία γέννησης της Κυβέλης δεν είναι σαφής καθώς υιοθετήθηκε. Κάποιοι λένε ότι γεννήθηκε το 1887 ενώ άλλοι το 1888. Γεννήθηκε στη Σμύρνη.
Στα 13 τους έγιναν δεκτές και οι δύο στο Βασιλικό θέατρο. Πρώτος ρόλος για την Κοτοπούλη ο ΄΄Πουκ΄΄ από το ''όνειρο θερινής νυχτός''. Πρώτος ρόλος για την Κυβέλη ήταν η Ιουλιέτα. Σαίξπηρ η μία, Σαίξπηρ και η άλλη!
Το 1908 η Μαρίκα, ιδρύει το δικό της θέατρο, το θέατρο Κοτοπούλη. Ο θίασος της συναγωνίζεται το Εθνικό θέατρο και στεγάζεται στο θέατρο ''ΡΕΞ''. Σε ηλικία 21 ετών έχει γίνει ήδη θιασάρχης!
Περίπου την ίδια περίοδο το 1907 η Κυβέλη με τη ΄΄Νόρα΄΄ του Ιψεν έγινε θιασάρχης.
Η εποχή και το πολιτικό σκηνικό επιβάλλουν την επιθεώρηση και γι' αυτό η Κοτοπούλη ασχολείται με αυτήν. ΄΄Εγώ είμαι η Νέα γυναίκα που θα ψηφίζω και θα καπνίζω΄΄ τραγούδησε το 1910 σε ένα νούμερο της φεμινίστριας Καλλιρόης Παρρέν. Παρ' όλο που είχε ασχοληθεί πολύ με την επιθεώρηση καταφέρνει και εναλλάσει τους ρόλους από το Μπουλβάρ στην τραγωδία. Είναι περίεργο πώς μπορεί να συνδυάζει αυτά τα δύο. Εκείνη ξέρει πως το θέατρο είναι επιχείρηση και το υπηρετεί ό,τι κι αν χρειαστεί να παίξει. Αλλά ό,τι και να κάνει το κοινό παραληρεί. Η στροφή έγινε το 1920 προς την αρχαία τραγωδία και ονομάζεται ΄΄ελληνίδα τραγωδός΄΄. Ο ρόλος της Κλυταιμνήστρας στην Ορέστεια έχει μείνει στην ιστορία καθώς ήταν αυτός που τη χαρακτήρισε ως φανινόμενο, αλλά ήταν και η μοναδική συνεργασία της με το Εθνικό θέατρο. Για την Ορέστεια βραβεύτηκε. Βάση αυτής της βράβευσης η ίδια επινόησε ένα βραβείο για νέους ηθοποιούς. Μέχρι σήμερα υπάρχει το βραβείο που φέρει το όνομά της και δίνεται σε γυναίκες ηθοποιούς.
Σύμφωνα με έρευνα που έγινε από τον Απρίλιο του 1922 ως το Μάρτιο του 1923 οι θεατές της Κοτοπούλη ήταν 132.378, ενώ της Κυβέλης 86.944.
Η Κυβέλη ξεχώρισε τόσο σε δραματικούς όσο και κωμικούς ρόλους. Λένε ότι επάνω στη σκηνή σε μάγευε, σε έκανε να ξεχνάς το συγγραφέα.
Η Κυβέλη προτιμούσε το ελληνικό θέατρο και το στήριζε. Ο Ξενόπουλος έγραφε για την Κυβέλη. Μετά άρχισε ο ανταγωνισμός για το σε ποιά θα πρωτογράψει ο Ξενόπουλος, ο οποίος έγραψε και για την Κοτοπούλη. Η Κυβέλη συνεργάστηκε και με πολλούς άλλους Έλληνες συγγραφείς.
Το 1951 ξεκίνησε να συνεργάζεται με το Εθνικό θέατρο.
Έπαιξε σε παραπάνω από μία ελληνικές ταινίες και αυτό είναι από τα μοναδικά ντοκουμέντα που έχουμε με την τεράστια αυτή ηθοποιό.
Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια βιογραφία για την Κυβέλη, ίσως σε ιδιωτικές συλλογές. Υπάρχει όμως το Ινστιτούτο Κυβέλης στη Σύρο που λειτουργεί από το 2000 με σκοπό τη φύλαξη και την αξιοποίηση ιστορικού και προσωπικού υλικού της Κυβέλης.
Για την Κοτοπούλη τα βιβλία που υπάρχουν είναι σε έλλειψη. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν: η βιογραφία του Φ. Ηλιάδη από τις εκδόσεις ''δωρικός'', ακόμη ένα των εκδόσεων Καστανιώτη. Υπάρχει κάποιο που είναι από ιδιωτική συλλογή και έκδοση. Και κάποιες λεπτομέρειες για την προσωπική της ζωή αναφέρονται στην Εκτέλεση του Φ. Γερμανού. Υπάρχει το σπίτι της στου Ζωγράφου, το οποίο το χρησιμοποιούσε ως εξοχικό τότε. Βρίσκεται στην οδό Αλ. Παναγούλη 14 είναι ανοιχτό για το κοινό και περιέχει φωτογραφικό υλικό.
Κλεοπάτρα Σβανά
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
