Μια προσέγγιση στο έργο του S.D. ΚΑSΤRO από την Μαρία Πανούτσου
Ο S.D. ΚΑSΤRO είναι Σύριος πρόσφυγας που έχει έρθει στην Ελλάδα όχι με την πρόσφατη προσφυγιά αλλά σε άλλες εποχές με σκοπό να ζήσει και να σπουδάσει σε ένα πιό ελεύθερο κόσμο.
Το έργο αυτό του S.D. ΚΑSΤRO κέρδισε το ενδιαφέρον μου, με την πρώτη ματιά γιατί εμπεριέχει το έργο αυτό, όλη την μετέπειτα δουλειά του και θέλησα να γράψω τις σκέψεις που γεννήθηκαν από αυτήν την συνάντηση.
Γνωρίζω τον άνθρωπο και καλλιτέχνη κάποια χρόνια. Παρακολουθώ την διαδρομή του. Εκτιμώ και θαυμάζω αυτήν την διαδρομή. Ως καλλιτέχνης εγώ η ίδια πιστεύω ότι δικαιώνομαι, όχι μόνο μέσα από την δική μου δημιουργία, αλλά και μέσα από την αναγνώριση της καλλιτεχνικής δημιουργίας των άλλων. Με ενδιαφέρει με ποιό τρόπο οι άλλοι καλλιτέχνες βιώνουν την ζωή και την τέχνη τους. Και συχνά βρίσκω έργα που με τροφοδοτούν με ενέργεια και συναισθήματα, όπως το συγκεκριμένο έργο, σχέδιο, μελάνι του 95'.
Η σύνθεση αυτή υπερβαίνει τον άνθρωπο Κάστρο. Με δύναμη, ελευθερία και με μια ειλικρινή ματιά στα ίδια του τα συναισθήματα, συγχρόνως παρατηρητής και πάσχων.
Στο έργο αυτό υπάρχει η εξέλιξη του καλλιτέχνη και εν δυνάμει, πολλά αλλά στοιχεία που υπόσχεται και που δεν έχουν ακόμη βρει τον δρόμο τους.
Δεν δίνει πληροφορίες της καθημερινότητας του, δεν φανερώνεται η καταγωγή του ή κάτι από τον ίδιον, παρά μόνο
ένα πλάσμα που λατεύει την ζωή και λυπάται για τα ανθρώπινα.
Οι δυο φιγούρες μέρος μιας προσωπογραφίας δικής του και των ανθρώπων που γνώρισε, μας πάει μακριά σε άλλους ζωγράφους και εποχές.
Η ελευθερία και αναρχία της πινελιάς άλλα και η εκφραστικότητα των ματιών και οι κατευθύνσεις των βλεμμάτων των δύο μορφών, μια εκφραστικότητα αβίαστη και ολοκληρωμένη και μια σκέψη που βασανίζει τα δυο πρόσωπα με διαφορικό τρόπο το καθένα, μας πετάει, από τον εξπρεσιονισμό, στην κριτική σκέψη, στην μαρτυρία.
Φαίνεται να τον ενδιαφέρει λίγο η μορφή που θα δώσει στις σκέψεις, αντιλήψεις και συναισθήματα του, άλλα αυτό είναι από επιλογή και προκύπτει από τις ανάγκες που ο ίδιος βιώνει.
Θέλει να μιλήσει να φωνάξει είναι ανυπόμονος και δεν καθυστερεί με τελειοποίηση του έργου αλλά, βγάζει μια φωνή,στέλνει ένα μήνυμα και πάει στο επόμενο έργο.
Η ζωγραφική είναι ο τρόπος του να εκδηλώσει ειρηνικά την επαναστατημένη του σκέψη. Η μάτια του δεν είναι στραμμένη στο καλό και στο όμορφο άλλα σε ό,τι βασανίζει τον άνθρωπο. Δεν μπορεί να αφεθεί και να απολαύσει τον δικό του κόσμο και να αδιαφορήσει για τους άλλους, Το έργο του δεν αναφέρεται μόνο στις περιπέτειες του λαού του αλλά του ανθρώπου σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Λιτός στο σύνολο του ζωγραφικού του έργου από ιδιοσυγκρασία, εδώ, με την ένταση του μελανιού, μας δίνει απλόχερα ένα σενάριο, μια ιστορία. Συναισθήματα έντονα καθηλώνουν τον θεατή και τον γεμίζουν με ερωτήματα. Μια ανοιχτή συζήτηση ανοίγεται με τα δυο αυτά πρόσωπα.
Οι αποχρώσεις του μαύρου εκφράζουν όλες τις μύχιες διακυμάνσεις του ανθρώπου που αφήνει τα χνάρια του, σε αυτό το χαρτί.
Το σχέδιο αυτό περικλείει όλες τις μετέπειτα μορφές στο έργο του αλλά με μια ιδιαιτερότητα. Όλα είναι εδώ άλλα δεν φαίνονται. Το φως δείχνει κάποια , άλλα αφήνει στο σκοτάδι άλλα στοιχεία των προσώπων και ότι άλλο υπάρχει γύρω τους. Αντίθετα με τα άλλα του ζωγραφικά έργα που εκεί υπάρχουν καθορισμένα όρια που χωρίζουν τις μορφές από το περιβάλλον.
Εδώ είναι πολλά άλλα στοιχεία και πληροφορίες στο χαρτί που απλά, δεν φαίνονται. Θα ήθελα να αναφέρω επίσης και τον αριθμό δυο ( 2) των προσώπων που εικονίζονται και είναι ένας αριθμός που έχει σημασία για το έργο του Κάστρο. Η δυαδικότητα, ένα στοιχείο άξιο να αναλυθεί στο έργο του.
Με ποιητική διάθεση και λυρισμό το σχέδιο αυτό, έχει φωνή έχει ήχο. Μια κραυγή που αποσιωπάται και μια σιωπή που επιβάλλεται και με πάει έμενα προσωπικά, στην ζωγραφική του Γκόγια της μαύρης περιόδου,που απεικονίζει όλη την αίσθηση πικρίας του ζωγράφου για την φύση του ανθρώπου.
Οι σχέσεις είναι φανερές.
Ο S.D. ΚΑSΤRO μέσα στην όλη διαδικασία της πολυτάραχης και χωρίς σταθερότητα ζωής του, βρήκε και βρίσκει την δύναμη και τον χρόνο για το ‘περιττό’ , μα το ουσιώδες για εκείνον, δηλαδή, η ενασχόληση του με τους αδύνατους, τους ταπεινωμένους και το παιχνίδι της εξουσίας, με τον κόσμο αυτόν. Στρατευμένη τέχνη με κρυμμένα καλά τα ρομαντικά στοιχεία και στο πρώτο πλάνο, η κριτική και η πικρή σάτιρά.
Εδώ έχουμε ζωή και τέχνη δεμένα σε μια άρρηκτη ενότητα. Το αποτέλεσμα: Μια πολύ προσωπική, ελεύθερη μάτια στον κόσμο γύρω του.
Με μια φυσική ευγένεια και δύναμη, γίνεται ένας αντιπρόσωπός της χώρας του και του πολιτισμού της και της ιστορίας της , άλλα και κάθε χώρας που κινδυνεύει από δυνάμεις ενάντια στον άνθρωπο.
Ένα τελευταίο στοιχείο που μου επιβάλλει η ζωγραφική του, είναι η φαινομενικη και μόνο άρνηση της τεχνικής και η αδιαφορία του για το τελικό αποτέλεσμα, με μια παιδική σχεδόν αφέλεια.
Δεν έχει τις αναστολές της αστικής ζωγραφικής και έτσι περνάει σε μια ζωγραφική αθώα και γι αυτό πολύ δυνατή, ένα παιχνίδι που ταιριάζει με την ζωγραφική των θρησκευτικών εικόνων αλλά μιας άλλης εποχής
και ηθικής και μιας δικής του καθαρά τεχνοτροπίας, μιας αρχετυπικής ζωγραφικής, θα έλεγα.
©Μαρία Πανούτσου
Αθήνα 2016
