Η genesis gallery παρουσιάζει στον νέο της χώρο στην οδό Ιπποκράτους 121 Βασίλης Καρακατσάνης «Αστικά Εργαλεία» Εγκαίνια: Πέμπτη 8 Μαΐου 2025 / Ώρα 19:30
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Γιώργος Τζάνερης
Επιμέλεια έκθεσης: Δρ. Κώστας Πράπογλου
Διάρκεια έκθεσης: 8 έως 31 Μαΐου 2025
Αστικά Εργαλεία
Το έργο του Βασίλη Καρακατσάνη μας προσκαλεί σε ένα ταξίδι μέσα από το φάσμα της σύγχρονης ύπαρξης: ένα πολύπλοκο, συνεχώς εξελισσόμενο μείγμα αναμνήσεων, συλλογικών ιστοριών και κοινωνικών δυναμικών. Η έκθεση Αστικά Εργαλεία παρουσιάζει μια συναρπαστική διαπραγμάτευση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, το προσωπικό και το μνημειώδες. Επτά ζωγραφικά έργα μεγάλης κλίμακας, μαζί με πλήθος μικρότερων έργων—όλα φτιαγμένα με ακρυλικό, λάδι και γκουάς σε καμβά—μας προτρέπουν σε μια βαθιά διερεύνηση της ζωής σε όλες τις αποχρώσεις και υφές της.
Στον πυρήνα της πρακτικής του Καρακατσάνη βρίσκεται μια υπερβατική εσωτερική διεργασία υπό το πρίσμα της μνήμης και της υλικότητας. Ο τίτλος της έκθεσης υπονοεί τους κρυμμένους μηχανισμούς που ορίζουν την ουσία ενός τόπου: τα διεισδυτικά, συχνά αθέατα εργαλεία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε, να ορίσουμε και να ερμηνεύσουμε τα περιβάλλοντα που κατοικούμε, καθώς και εκείνα που καθορίζουν και συνθέτουν την ίδια μας την ύπαρξη. Το αστικό τοπίο δεν αποτελεί μόνο το αντικείμενο του καλλιτέχνη· είναι το ίδιο το μέσο του. Κάθε πινελιά αποκαλύπτει την περίπλοκη σχέση μεταξύ της μοναδικότητάς του και των ιστοριών που κουβαλά. Σύμβολα προσωπικής και συλλογικής ταυτότητας, ιδεολογιών και συναισθημάτων είναι συνυφασμένα στoν ιστό της καθημερινής πραγματικότητας.
Τα έργα που εκτίθενται ξεδιπλώνονται ως ανακλάσεις ενός μητροπολιτικού πνεύματος, καταγράφοντας τα υλικά υπολείμματα ενός δικτύου σε διαρκή μεταμόρφωση: τα αντικείμενα, τους ανθρώπους και τις υποδομές του. Αντιπροσωπεύουν τα σημεία αυτής της πανταχού παρούσας συνθήκης στην κοινή μας συνείδηση, όπου το αντικείμενο μετατρέπεται σε σκεύος ευαισθητοποίησης, επιθυμίας και απώλειας.
Η εξερεύνηση των αστικών υλικών από τον Καρακατσάνη είναι βαθιά προσωπική, ριζωμένη στις δικές του εμπειρίες και στην κοινή ιστορία της Αθήνας. Απόηχοι από τις δεκαετίες του 1960 και 1970 εκπέμπονται μέσα από το έργο του, καθώς επανερμηνεύει την οπτική κουλτούρα αυτών των δεκαετιών, μέσω των δικών του βιωμάτων. Οι αναφορές του σε γεωμετρικά μοτίβα που εντοπίζονται σε παραδοσιακά ελληνικά χαλιά, πλακάκια ή τις κεντητές διακοσμήσεις της επαρχιακής Ελλάδας (όπως αυτών της Σκύρου) γεφυρώνουν τον κοινωνικό και δημόσιο χώρο με μια νοσταλγική αισθητική με σαφείς αναφορές στην οικογένεια και το σπίτι. Όπως λέει ο Καρακατσάνης, «όσα ξέρει ο νοικοκύρης, δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος», μια δήλωση που αναδεικνύει την επιθυμία του καλλιτέχνη να αποκαλύψει τις κρυμμένες ιστορίες πίσω από τα καθημερινά αντικείμενα και να ρίξει φως σε πτυχές ποικίλων αφηγήσεων που συχνά παραβλέπονται.
Πέρα από την υλικότητα, τα Αστικά Εργαλεία ασχολούνται με τις δυαδικότητες που καθορίζουν την παρουσία μας: ενσυναίσθηση και αλαζονεία, αρετή και ανηθικότητα. Αυτές οι αντιφάσεις αναδύονται από την προσεκτική επιλογή στοιχείων από τον καλλιτέχνη, τα οποία φέρουν όχι μόνο αισθητική αξία, αλλά και φιλοσοφική βαρύτητα. Τα έργα του συχνά ενεργοποιούν έναν διάλογο και μια αλληλεπίδραση μεταξύ της γενναιοδωρίας, της μνήμης, των οικογενειακών δεσμών και της ματαιοδοξίας των σύγχρονων χώρων που κυριαρχούνται από «τάσεις», καταναλωτισμό και την υπόσχεση άμεσης ικανοποίησης. Η αλληγορική ώθηση και έλξη αυτών των δυνάμεων προσδίδουν σε κάθε έργο πολυδιάστατα νοήματα, ενθαρρύνοντας ενδοσκόπηση και στοχασμό.
Σε πολλά έργα, ο Καρακατσάνης ενσωματώνει κρυπτογραφημένα σύμβολα (αρχικά γράμματα, αριθμούς και άλλες σημειώσεις) που αναπαράγουν τα αινιγματικά γλωσσικά ιδιώματα προσωπικών ημερολογίων. Αυτές οι λεπτές επισημάνσεις προσδίδουν μια διάσταση οικειότητας στη δουλειά του, υποδηλώνοντας έναν ιδιωτικό κόσμο προστατευμένο από τη δημόσια θέα. Αυτές οι λεπτομέρειες ενδυναμώνουν τη θέαση του ανεπτυγμένου από τον καλλιτέχνη τοπίου ως μια πολυσύνθετη, στρωματοποιημένη περιπέτεια που αντιστέκεται σε μια απλή ερμηνεία. Ανακαλεί τους τρόπους με τους οποίους οι κατακερματισμένες ιστορίες συγκλίνουν με τον ευρύτερο κοινωνικό ιστό.
Η παρουσία αρχιτεκτονικών μορφών, κυρίως κατοικιών, παραπέμπει σε παλαιότερα έργα, όπου οι δομές αυτές γίνονται αναπαραστάσεις του σπιτιού, της οικογένειας και της διάβασης του χρόνου. Η σειρά έργων c/Aragón 249 (1983), που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Βαρκελώνη, αναδεικνύει καθαρά την εμπειρική και διαδοχική προοπτική των περισσότερων από τους θεματικούς του κύκλους. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αυτοί οι κύκλοι αλληλοσυμπληρώνονται και εξελίσσονται αλληλοεξαρτώμενοι, τόσο καλλιτεχνικά όσο και εννοιολογικά. Μέσα σε μια καριέρα που εκτείνεται σε 42 χρόνια, αποτυπώνει τις πολλαπλές ερμηνείες παρόμοιων ερωτημάτων σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Πρόκειται για μια διαπραγμάτευση μεταξύ της χαράς της ζωής και του φόβου, με μια χαρακτηριστική γραφική τεχνοτροπία και συναισθηματική αποτύπωση.
Για τον Καρακατσάνη, η πόλη είναι τόσο ένα σημείο αναχώρησης όσο και επιστροφής. Όπως λέει, είναι «η Αθήνα, όπως τη ζω, αλλά και όπως τη φαντάζομαι». Μετατρέπεται σε ένα ζωντανό αρχείο περασμένων ζωών, ένας χώρος όπου οι ατομικές και συλλογικές μνήμες συγχωνεύονται. Σε αυτόν τον χώρο, οι προβληματισμοί του για την οικογένεια και τα αφηγήματα διασποράς—ιδιαίτερα την ιστορία των γονιών του στην Αίγυπτο—συνδέονται με μια τελετουργία επιστροφής, απώλειας και επιθυμίας.
Η επανάληψη μοτίβων στα έργα λειτουργεί ως το πιο κυρίαρχο μορφοπλαστικό μέσο, εκδηλώνοντας την κυκλική φύση της ζωής. Η χορογραφία ορισμένων μοτίβων του Καρακατσάνη εκφράζει μια διαδικασία αναστοχασμού. Η συνεχής αναδιάταξη αυτών των στοιχείων ανταποκρίνεται στον αέναο επαναπροσδιορισμό του περιβάλλοντός μας, τόσο σε φυσικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, σε μια αδιάκοπα μεταβαλλόμενη αναζήτηση νοήματος.
Το Αστικά Εργαλεία δεν είναι απλώς μια έκθεση εικόνων· είναι μια φιλοσοφική περιπλάνηση στο ρόλο του τοπίου στη διαμόρφωση των ταυτοτήτων μας, της μνήμης μας και της ηθικής μας πυξίδας. Με τις ζωντανές υφές των καμβάδων του μας προσκαλεί να επαναπροσδιορίσουμε τα συνηθισμένα εργαλεία της καθημερινότητάς μας ως ισχυρές μεταφορές, γεμάτες ιστορία και νόημα. Έτσι, μας προκαλεί να αμφισβητήσουμε τους τρόπους με τους οποίους κινούμαστε στην πόλη και να εξετάσουμε τι κρύβεται κάτω από την επιφάνειά της. Επαναπλαισιώνοντάς την ως δυναμικό παλίμψηστο, η έκθεση εξετάζει την αλληλεπίδραση της χωρικής αντίληψης με τη διαμόρφωση της ταυτότητας, παρακινώντας μας σε μια βαθύτερη εξέταση των μεταφυσικών δεσμών μεταξύ τόπου και εαυτού. Η δουλειά του Καρακατσάνη υπαινίσσεται μια ποιητική οντολογία, όπου το αθέατο διαμορφώνει έναν πιο ουσιαστικό δρόμο από το αισθητό και το ορατό.
Αθήνα, Φεβρουάριος 2025
Δρ. Κώστας Πράπογλου
αρχαιολόγος-αρχιτέκτονας | επιμελητής εκθέσεων σύγχρονης τέχνης
Λίγα λόγια για τον Βασίλη Καρακατσάνη
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 όπου ζει και εργάζεται.
Σπούδασε ζωγραφική, σκηνογραφία & τέχνη του βιβλίου, στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, Θεωρία της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Βαρκελώνης & Συντήρηση Αρχιτεκτονικών Μνημείων στο Centro Europeo της Βενετίας, με υποτροφίες του ΙΚΥ, της Ισπανικής Κυβέρνησης & του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Έχει εκθέσει από το 1982 έως σήμερα, (ατομικές εκθέσεις) στην Ελλάδα, Κύπρο, Ισπανία, Ιταλία, Ινδονησία, Ισημερινό, Τουρκία, Δανία, H.A.E. & Γερμανία.
Συμμετείχε σε δεκάδες ομαδικές εκθέσεις, Art Fairs & διεθνείς εκθέσεις.
Έργα του βρίσκονται σε μουσεία, ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα & το εξωτερικό.
--
Gallery Genesis.
121 IPPOKRATOUS Street,
Athens,11472
Greece.
Tel.: +30 211 7100566
www.gallerygenesisathens.com
www.facebook.com/yiorgos.tzaneris
www.facebook.com/pages/Genesis-Gallery
https://www.instagram.com/gallerygenesisathens/
Gallery Genesis Opening Hours:
Tuesday - Thursday – Friday 12:00 – 21:00
Saturday 12:00 – 15:00