Μιλήστε μας για το πως ξεκίνησε και πόσα χρόνια πριν η οικογένεια σας να ασχολείται με το κουκλοθέατρο.
Η ιστορία αυτή είναι σχετικά γνωστή σε όσους μας παρακολουθούν από καιρό. Το κουκλοθέατρο για μας ξεκίνησε στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο των δυσάρεστων συνθηκών για τους Έλληνες της Πόλης. Οι γονείς μας σκέφτηκαν να «ελαφρύνουν» λίγο το κλίμα «απειλής», που και τα παιδιά αντιλαμβάνονται ενστικτωδώς, κι ας μη καταλαβαίνουν ακριβώς τι συμβαίνει. Έτσι στο άνοιγμα μιας πόρτας στο σπίτι εμφανίστηκε μια μέρα ο Σκούφης και η παρέα του. Δεν μας δόθηκαν ποτέ κούκλες σαν παιχνίδι. Ήταν ένας ζωντανός κόσμος που μας καλούσε να μπούμε μέσα του με τη φαντασία και να ταξιδέψουμε σε μαγικούς χώρους, να ζήσουμε περιπέτειες αλλά κι έμμεσα να «εκπαιδευτούμε» με ευχάριστο τρόπο. Η παρέα παιδιών σιγά-σιγά μεγάλωσε, κάποια στιγμή βρήκε στέγη στον Γερμανικό σύλλογο Teutonia στην Πόλη. Όταν έπρεπε να εγκαταλείψουμε τη δεκαετία του 60 την Τουρκία, ο θίασος «απελάθηκε» μαζί μας και βρήκε τη νέα του στέγη στο Ινστιτούτο Γκαίτε, όπου εργαζόταν ο πατέρας μας σαν καθηγητής. Εκεί πλέον η συμμετοχή των δυο παιδιών – πάλαι ποτέ θεατών- της Ήβης και του Φαίδωνα μεταφέρθηκε πίσω από τη σκηνή. Η Μικρή Σκηνή απέκτησε σιγά-σιγά μια ιδιαίτερη φήμη σαν καλλιτεχνικό κουκλοθέατρο εντός κι εκτός Ελλάδος, με έργα δύσκολα για μεγάλους και φυσικά και για παιδιά. Το κουκλοθέατρο έγινε παράλληλα κι ένας τρόπος καλλιτεχνικής έκφρασης των τεσσάρων μελών μιας οικογένειας που, πέρα από τους «δεσμούς αίματος», ‘έδεσαν’ εκπληκτικά σαν συνεργάτες. Το πέρασμα στην τηλεόραση – σε Ελλάδα και Γερμανία αρχικά – ήρθε τη δεκαετία του εβδομήντα και οδήγησε σε μια μακρά πορεία στις οθόνες σε πολλές χώρες του κόσμου που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με νέες ιδέες και προκλήσεις και με δυο νέες ταλαντούχες συνεργάτιδες πίσω από τη Σκηνή, την Ηδύλη και τη Νεφέλη μας.
Ποιές ήταν οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στο ξεκίνημα σας?
Πέρα από τις όποιες κοινωνικές παραμέτρους που προανέφερα οι «δυσκολίες» είναι η άλλη όψη του όρου «ευκαιρίες». Το κουκλοθέατρο – όσο ίσως λίγες Τέχνες - σε προκαλεί να ψάξεις, να βρεις, να συνθέσεις τα πιο απίθανα πράγματα και να ενώσεις σχεδόν όλες τις εκφραστικές και εικαστικές καλλιτεχνικές δεξιότητες. Από αυτή την άποψη – και για τους ‘δημιουργούς’ -είναι ένα ατέλειωτο (κυριολεκτικά) παιχνίδι να ξεπεραστούν κάθε είδους τεχνικές, εκφραστικές, θεματικές ‘δυσκολίες’. Ίσως πιο κατανοητό είναι το σκέλος της «δυσκολίας επικοινωνίας» με ένα κοινό που καλείται να αφεθεί να ‘μαγευτεί’, να εμπιστευτεί περισσότερο την φαντασία και το ένστικτο από τον «λόγο». Στα παιδιά αυτό γίνεται πιο εύκολα, πολύ ενδιαφέρον όμως έχει και το να ανασύρεις από τον ενήλικο θεατή αυτή του την έμφυτη ικανότητα, που συχνά βρίσκεται χαμένη βαθιά κάτω από πολλά «πρέπει» «δεδομένα» «ανελαστικές στρουκτούρες σκέψης» «θαμπωμένα συναισθήματα». Ίσως επειδή – κατά το Μικρό Πρίγκιπα –στην βόλτα ζωής ξεχνά το παιδί μέσα του.
Οι «δυσκολίες» (ευκαιρίες) στην αντιπαράθεση ενός κλασσικής προέλευσης θεάματος με την σύγχρονη οπτικοακουστική παραγωγή και τους ρυθμούς της είναι βέβαια ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο που ίσως ξεπερνάει το πλαίσιο αυτής της συνέντευξης.
Το κουκλοθέατρο έχει κοινά χαρακτηριστικά με το θέατρο σκιών?
Ναι, φυσικά –σε πολλά επίπεδα και σε ιστορικό βάθος χρόνου. Ο κοινωνικός (ακόμη και θρησκευτικός/λατρευτικός) ρόλος που έπαιξαν και τα δύο είδη είναι σχεδόν ταυτόσημος, οι χαρακτήρες που αναδείχτηκαν ένθεν κακείθεν έχουν τρομερές ομοιότητες και η θεματολογία δεν διαφέρει ιδιαίτερα – ειδικά στο «λαϊκό» θέατρο Σκιών / κουκλοθέατρο. Επίσης ταυτόσημες είναι και οι προκλήσεις που απευθύνουν προς τους θεατές τους, να συμπληρώσουν με την φαντασία τους το «ελλείπον» στοιχείο της εκάστοτε κούκλας και να ολοκληρώσουν σαν θεατές την εμψύχωση που επιδιώκει ο χειριστής πίσω από τη σκηνή.
Μια τεχνική διαφορά είναι προφανώς η μεγαλύτερη έμφαση στον ήχο/φωνές και το κείμενο (στο θέατρο Σκιών) ενώ η ‘τρισδιάστατη’ κούκλας μπορεί συχνά να χειρίζεται καλύτερα και τις σιωπές.
Μιλήστε μας για την Puppeteria και για τις δραστηριότητες της.
H Puppeteria είναι ένα τολμηρό, θαρραλέο και αισιόδοξο βλαστάρι του κυρίως χώρου δραστηριοτήτων μας, του Πολυχώρου Mabrida στο Κορωπί.
Τολμηρό και θαρραλέο επειδή θέλει να φέρει μέσα στη βουή της πόλης αυτό που στην εξοχή ευνοείται από τη Φύση και την ησυχία.
Την πρόκληση να αποκοπεί ένα παιδί για λίγο από τον καταιγισμό των καθημερινών εντυπώσεων - υποχρεώσεων και να αφιερώσει χρόνο για να ανακαλύψει τις κρυμμένες δεξιότητες του σε όλο το φάσμα καλλιτεχνικής έκφρασης που συνδυάζονται στο κουκλοθέατρο και με οδηγό τη φαντασία και με τη διακριτική βοήθεια των εκάστοτε υπευθύνων των εργαστηρίων να δημιουργήσει έργα, φιγούρες, χώρους. Έτσι προβλέπονται αφ’ ενός εργαστήρια ζωγραφικής, κατασκευών, κούκλας, θεατρικής έκφρασης αλλά και παραστάσεις κουκλοθέατρου, θεάτρου, μικρές συναυλίες και εκθέσεις των έργων που δημιουργούνται.
Μπορεί η Puppeteria να γίνει ένα φυτώριο για νέους που θα ασχοληθούν αργότερα με τον μαγικό κόσμο του κουκλοθέατρου?
Ναι, είναι ένας από τους στόχους της. Και εκεί ‘δένει’ το ‘αισιόδοξο’ που αναφέρθηκε προηγούμενα γιατί πιστεύουμε πως θα επιτευχθεί.
Αλλά υπάρχουν και οι μικροί, καθημερινοί στόχοι:
Να φεύγουν τα παιδιά μετά από κάθε εργαστήριο ή εκδήλωση γεμάτα με νέες εμπειρίες και εικόνες και με την αίσθηση πως μπορούν να μορφοποιήσουν τις δικές τους εμπνεύσεις με οδηγό την φαντασία τους, μακριά για λίγο από τον μόνιμο ρόλο του δέκτη που επιλέγει απλά προτάσεις τρίτων πατώντας Υes / No / Cancel. Με την πεποίθηση πως μπορούν οι ίδιοι να είναι «πομποί» - «οδηγοί φαντασίας».
Αν αυτοί οι μικροί, καθημερινοί σπόροι αυτοπεποίθησης στην ‘ίδια’ δημιουργικότητα ριζώσουν στους μικρούς της φίλους, η Puppeteria θα έχει καταφέρει κάτι πολύ ουσιαστικό.
